Hieronim Dekutowski - Patron Szkoły
Kim był? Czym zasłużył, by stać się wzorem dla młodzieży XXI wieku?
Hieronim Kazimierz Dekutowski urodził się 24 września 1918 roku w Dzikowie, dzielnicy Tarnobrzega. Był wychowywany w atmosferze religijności, patriotyzmu i przywiązania do swojego miasta – małej ojczyzny. Patriotyzm młodego Hieronima kształtowali również nauczyciele szkoły Podstawowej Męskiej i Gimnazjum w Tarnobrzegu. Dekutowski należał do Sodalicji Mariańskiej, Hufca Przysposobienia Wojskowego i Gimnazjalnej Drużyny Harcerskiej. Wyróżniał się poważnym traktowaniem powierzonych mu zadań.
Marzenia Hieronima o studiach medycznych we Lwowie przekreślił wybuch II wojny światowej. Dekutowski zgłosił się na ochotnika do wojska. Po wkroczeniu Armii Czerwonej do Polski przekroczył granicę węgierską. Został internowany, zdołał jednak uciec do Jugosławii, a następnie przez Włochy przedostał się do Francji. Przeszedł tam szkolenie dla podchorążych piechoty.
Ewakuowany do Wielkiej Brytanii, Dekutowski otrzymał przydział do 3 baonu 1 Brygady Strzelców. Został oddelegowany do szkoły podchorążych, którą ukończył jako prymus. Odbył też kurs spadochronowy i specjalistyczne kursy taktyki dywersji. 4 marca 1943 roku został zaprzysiężony jako „cichociemny” i otrzymał pseudonimy organizacyjne: „Zapora” i „Odra” (używał również pseudonimów „Reżu”, „Stary”, „Henryk Zagon”, „Mieczysław Piątek”). Dekretem Naczelnego Wodza został mianowany podporucznikiem rezerwy.
"Zapora" został zrzucony do kraju jako cichociemny w nocy 16/17 września 1943 roku. Otrzymał dowództwo nad kompanią w 9. Pułku Piechoty w Ispektoracie Rejonowym AK Zamość. Już wtedy dał się poznać jako wspaniały taktyk i dowódca. Dbał o swoich ludzi, a oni darzyli go zaufaniem i przywiązaniem.
W końcu stycznia 1944 roku komendant Lubelskiego Okręgu AK awansował "Zaporę" na stanowisko szefa Kedywu Inspektoratu Lublin-Puławy i mianował go dowódcą oddziału Kedywu. Zgrupowanie to dokonało ponad 80 akcji zbrojnych, skierowanych przeciwko funkcjonariuszom i siłom zbrojnym okupanta. Wszystkie akcje "Zapora" starał się przeprowadzać starannie, przy minimalnych stratach własnych, z dobrym rozeznaniem i optymalnym wykorzystaniem czynnika zaskoczenia.
1 czerwca 1945 roku został awansowany do stopnia majora. Na rozkaz dowództwa (w związku z ogłoszoną amnestią) ujawnił swoich ludzi. Kiedy zostali wbrew wcześniejszym ustaleniom aresztowani, utworzył Zgrupowanie Oddziałów Partyzanckich przy Inspektoracie Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość.
"Zapora" odrzucił kolejną amnestię. Urząd Bezpieczeństwa aresztował majora Hieronima Dekutowskiego 16 września 1947 roku. Okrutne śledztwo trwało do czerwca następnego roku. Major został stracony 7 marca 1949 roku w więzieniu na Mokotowie. Symboliczna mogiła Hieronima Dekutowskiego znajduje się na cmentarzu przy ul. Lipowej w Lublinie.
11 listopada 1988 roku Prezydent Rzeczypospolitej na Uchodźstwie pośmiertnie mianował Hieronima Dekutowskiego pułkownikiem w korpusie oficerów piechoty. Dekretem MON i Kapituły Orderu Virtuti Militari "w uznaniu czynów i niezwykłego męstwa w okresie II wojny światowej" nadano pułkownikowi "Zaporze" Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari. Dekutowski został pośmiertnie uhonorowany wieloma odznaczeniami: Odznaką Pułkową 8. pp Legionów Armii Krajowej, Krzyżem Walecznych, Krzyżem Za Wolność i Niepodległość, Krzyżem Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, Krzyżem Armii Krajowej. Uchwałą Rady Miasta Tarnobrzeg otrzymał również tytuł Pierwszego Kawalera Orderu Sigillum Civis Virtuti.
Na wniosek siostry "Zapory" i środowisk AK-WiN 23 maja 1994 roku Sąd Wojewódzki w Warszawie zrehabilitował cc majora Hieronima Dekutowskiego, uznając iż prowadził działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego.
5 marca 2008 r. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Kaczyński nadał pośmiertnie majorowi Hieronimowi Dekutowskiemu Order Odrodzenia Polski. Siostrzenica "Zapory", pani Krystyna Frąszczak, przekazała to odznaczenie Gimnazjum nr 9 w Lublinie.
W sierpniu 2013 roku zidentyfikowano ciała kilku bohaterów Podziemia Niepodległościowego, których ekshumowano na warszawskich Powązkach w kwaterze "Ł", wśród nich Hieronima Dekutowskiego ps. "Zapora".
Legendarny "Zapora", żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, cichociemny, dowódca oddziałów AK-WiN jest patronem naszej szkoły, a także polskich drużyn harcerskich (3 Niedrzwicka Drużyna Harcerzy "TROP", 63 Gdyńska Drużyna Harcerzy) oraz Stowarzyszenia proobronnego Fideles et Instructi Armis - Wierni w gotowości pod bronią. Jego imieniem są nazwane ulice w Lublinie, Tarnobrzegu, Kraśniku, Chodlu i Nysie. W Lublinie znajdują się dwa pomniki ku czci "Zapory" i jego podkomendnych (przy ul. Lipowej i na Placu Zamkowym), jeden zaś w rodzinnym mieście majora w Tarnobrzegu.